شاید با توجه به شایعات موجود در رابطه با زبان آلمانی، تصور کنید که هیچ‌وقت نمی‌توانید در آموزش گرامر زبان آلمانی موفق شوید. ولی ما در اینجا قرار است، این گرامر را به ساده‌ترین حالت ممکن، و البته به خلاصه‌ترین حالت توضیح دهیم. با خواندن این مقاله در بلاگ زبان آلمانی متوجه خواهید شد که گرامر زبان آلمانی، تا حد زیادی به زبان انگلیسی شبیه است و اگر به زبان انگلیسی مسلط هستید، می‌توانید با آلمانی نیز کنار بیایید.
در زبان آلمانی ۶ زمان اصلی وجود دارد. دو زمان «simple» حال ساده و گذشته ساده هستند. آنها فقط از یک فعل صرف شده استفاده می‌کنند. چهار زمان مرکب یا همان (compound) عبارتند از زمان حال کامل، گذشته کامل، آینده و آینده کامل. آنها از دو فعل استفاده می‌کنند: یک فعل کمکی صرف شده و یک مصدر یا قسمت سوم فعل.
همان ۶ زمان که نام بردیم، معمولا در حالت «اخباری» صرف می‌شوند. حالتی که ما از آن برای صحبت در مورد اتفاقات واقعی استفاده می‌کنیم.
حالت التزامی، که در آلمانی Konjunktiv I & II نامیده می‌شود، به دو دسته تقسیم می‌شود. Konjunktiv I برای گزارش گفتار غیر مستقیم استفاده می‌شود. Konjunktiv II برای بیان آرزوها یا احتمالات (چیزهایی که در زندگی واقعی اتفاق نمی‌افتد) استفاده می‌شود.
«حالت امری» یا Imperative سومین و آخرین حالت است که فقط برای ارائه دستورات یا توصیه‌های ملایم استفاده می‌شود.
اکثر این زمان‌ها و جملات در حالت «معلوم» صرف می‌شوند. یعنی حالتی که فاعل کار را انجام می‌دهد. اما گاهی حالت «مجهول» نیز وجود دارد که در آن، کاری روی فاعل انجام می‌شود، یا به عبارتی، به جای اینکه کاری انجام دهد، آن کار قرار است توسط او انجام شود.
مثالی از Konjunkiv I & II
همانطور که گفتیم، Konjunktiv I برای گزارش جملات غیرمستقیم به کار می‌رود. و Konjunktiv II برای بیان یک حالت رویایی یا احتمالی استفاده می‌شود.
مثال:
Der Präsident gehe nächste Woche in Urlaub. (It´s said that the Preisdent is going on vacation next week.)
گفته شده که رئیس قرار است هفته‌ی آینده به تعطیلات برود.
Ich wäre mitgegangen, wenn ich die Zeit dazu hätte! (I would have gone with if I had had the time!)
اگر زمان کافی داشتم تا الان رفته بودم.
قسمت سوم فعل در زبان آلمانی
قسمت سوم فعل برای ایجاد زمان‌های مرکب و پیچیده مثل (حال کامل، گذشته‌ی کامل و آینده‌ی کامل) استفاده می‌شود.
مثال
Ich habe gesungen. / Ich hatte gesungen. / Ich werde gesungen haben.
Das Kind läuft singend die Strasse entlang.
Das singende Kind läuft die Strasse entlang.
نگاهی عمیق‌تر به زمان‌ها در زبان آلمانی
در آموزش زبان آلمانی، بهتر است که وجه‌ها، زمان‌ها و حالات و مودهای مختلف افعال را به خوبی یاد بگیرید. ما در ادامه، نگاهی دقیق‌تر به افعال و زمان‌های مختلف آنها میندازیم. پس به خواندن ادامه دهید و مثال‌ها را تمرین کنید.
۶ زمان
زمان‌های ساده یا (simple)
حال ساده
حال ساده از ریشهی فعل مصدر به همراه یک شناسه‌ی مناسب شکل می‌گیرد.
ich mache — wir machen
du machst — ihr macht
er macht — sie machen
اگر فعل مصدر strong باشد، ممکن است برای دوم و سوم شخص مفرد، یک تغییر در مصوت ایجاد شود:
ich helfe — wir helfen
du hilfst — ihr helft
er hilft — sie helfen
گذشته‌ی ساده
مثل حال ساده، گذشته‌ی ساده هم از افزوده شدن شناسه‌ی مناسب به ریشهی مصدر فعل اصلی، شکل می‌گیرد. به تغییرات مصوت پایه از e به a در تمام صرف‌ها دقت کنید:
ich half — wir halfen
du halfst — ihr halft
er half — sie halfen
هرچند، اگر فعل مصدر weakباشد، پس حالت گذشته‌ی ساده با درج t بین ریشه و شناسه شکل می‌گیرد.
ich machte — wir machten
du machtest — ihr machtet
er machte — sie machten
نکته: در گذشته‌ی ساده، سوم شخص مفرد (er، sie، es) پسوند –e را مثل ich خواهد داشت.
زمان‌های مرکب
زمان حال کامل
این زمان با ساختارهای have + قسمت سوم فعل در انگلیسی (I have gone. You have Song. He has eaten) مطابقت دارد. اما کاربرد این زمان در آلمانی متفاوت است! در زبان آلمانی، Present Perfect آن زمان ترجیح داده شده برای بیان جمله‌ای در زمان گذشته است. در حالی که در انگلیسی، ما زمان گذشته ساده را ترجیح می‌دهیم (I went، You sang، He ate).
در زبان آلمانی، زمان حال کامل از ترکیب یک فعل کمکی (یا haben یا sein) با قسمت سوم فعل تشکیل می‌شود. فعل کمکی باید صرف شود و قسمت سوم فعل بر اساس نوع فعل مصدر (قوی، ضعیف، مختلط، و …) متفاوت است.
زمان گذشته کامل
تشکیل این زمان ساده است! فقط همین قسمت سوم فعل که برای زمان حال کامل استفاده می‌شود را در نظر بگیرید، اما زمان فعل کمک کننده (haben یا sein) را به شکل گذشته ساده آن تغییر دهید.
زمان گذشته کامل برای توصیف چیزی استفاده می‌شود که در گذشته قبل از یک رویداد دیگر اتفاق افتاده است: من قبل از رسیدن تو لباسم را عوض کرده بودم.
زمان آینده
زمان آینده در آلمانی نیز بسیار ساده است (مانند انگلیسی). به سادگی از فرم‌های زمان حال werden ترکیب شده با یک فعل مصدر استفاده کنید:
ich werde singen (I will sing)
du wirst kochen (you will cook)
er wird gehen (he will go)
wir werden einkaufen (we will go shopping)
ihr werdet einschlafen (y’all will fall asleep)
sie werden lachen (they will laugh)
توجه: حتی اگر از «warden» برای فرمول‌بندی زمان آینده استفاده می‌شود، به «will» ترجمه نمی‌شود. این در واقع به معنای «become» است و همچنین در زمان حال برای گفتن Er wird Arzt استفاده می‌شود (He ‘becomes’ [a] doctor, a.k.a. He’s studying to be a doctor).
آینده‌ی کامل
همانطور که از نام آن پیداست، Future Perfect Tense جنبه‌هایی از زمان آینده و زمان کامل را با هم ترکیب می‌کند. فعل صرف شده، هنوز «warden» است، اما اکنون باید با دو فعل اضافی ترکیب شود: قسمت سوم فعل و سپس «haben» یا «sein».
Ich werde das Buch gekauft haben (I will have purchased that book … )
Future Perfect Tense برای توصیف چیزی که در آینده، قبل از رویداد دیگری اتفاق میفتد، استفاده می‌شود. اگر بخواهیم مثالی فارسی را در یادگیری زبان آلمانی برایتان درج کنیم، به این گونه خواهد بود:
او تا زمانی که شما برسید، خواهد رفت.
حالت التزامی
Konjunktiv I
Konjunktiv I برای گزارش گفتار غیر مستقیم استفاده می‌شود. به این ترتیب، اغلب به مکالمه وارد نمی‌شود، اما شما آن را در گزارش‌های خبری و به صورت سوم شخص، زیاد خواهید شنید.
جملاتی مانند « President X says the bill will be passed by next week »، «Says» در Konjunktiv I به زبان آلمانی خواهد بود. ما این گزینه را در انگلیسی نداریم.
بنابراین، Konjunktiv I برای تهیه گزارش‌های خنثی مفید است. X چیزی می‌گوید، اما شخصی که گزارش می‌دهد هیچ ادعایی درباره اینکه آیا X واقعاً درست است یا نه.
Konjunktiv II
بر خلاف Konjunktiv I ، این نسخه در گفتار روزمره بیشتر اتفاق میفتد.
حالت معلوم
آینده
Future: Ich würde spielen (I would play) —— würden (conjugated) + infinitive
گذشته
Past: Ich hätte gespielt (I would have played) —— hätten or wären (conjugated) + past participle
حالت مجهول
آینده
Future: Ich würde gehört werden (I would be heard) —— würden (conjugated) + past participle + warden
گذشته
Past: Ich wäre gehört worden (I would have been heard) —— hätten or wären (conjugated) + past participle + worden
حالت دستوری
از این حالت برای دستور دادن به یک یا چند شخص در حالتی غیر رسمی (du/ihr) یا رسمی (Sie) استفاده کنید:
Schlaf! (du) / Schlaft! (ihr) / Schlafen Sie!
Iss! (du) / Esst! (ihr) / Essen Sie!
نکته: اگر دستور du برای فعل قوی استفاده شود، تغییراتی در مصوت نیز وجود خواهد داشت.
Gehen wir! OR Lass uns gehen! — Let’s go!
حالت مجهول
تنها حالت مجهول زمان‌ها که واقعا به کار می‌آید، برای حال، گذشته‌ی ساده و گذشته‌ی کامل خواهد بود.
Ich werde verletzt. (I am being hurt.) — ‘werden’ (conjugated) + past participle
Ich wurde verletzt. (I was hurt.) — ‘wurden’ (conjugated) + past participle
Ich bin verletzt worden. (I have been hurt.) — ‘sein’ (conjugated) + past participle + worden
سخن آخر
اگر هیچ آشنایی خاصی با زبان آلمانی نداشته باشید، قطعا خواندن این مقاله می‌تواند گیجتان کند. چون برای کسانی نوشته شده که در آموزش زبان آلمانی، با گرامر کمی آشنا هستند و افعال قوی، ضعیف و … را می‌شناسند. در صورتی که تمایل دارید زبان آلمانی را کامل و حرفه‌ای یاد بگیرید، به شما توصیه می‌کنیم که در دوره‌های آموزش زبان آلمانی آموزشگاه زبان زومیکا ثبت نام کنید. این آموزشگاه با بیش از شانزده سال سابقه‌ی تدریس و آموزش زبان‌های بین‌المللی، بهترین گزینه برای شما خواهد بود. برای اطلاعات بیشتر راجع به دوره‌ها، اساتید و کتاب‌ها، با ما تماس بگیرید.
